Eibarko termiten mapa - I. fasea

Zer genuen ?

Eibarko eraikin ezberdinen termiten ikuskaritza egin ondoren, udal mailako ikuspegi bateratu bat falta zela ikusi genuen.

Zer egin dugu?

Eibarko Udalarekin lankidetzan, gure arkitektura-estudiotik Eibarko Termiten Maparen lehen fasea garatu dugu, helburu nagusitzat hartuz udalerriko eraikinetan termiten presentzia ezagutzea, aztertzea eta prebenitzea. Proiektu hau eraikitako ondarearen kontserbazioaren eta egurraren erabilera arduratsu eta jasangarriaren sustapenaren estrategiaren barruan kokatzen da.

1. Ikerketaren testuingurua eta helburuak

Eibar hiri-egitura konplexua eta eraikuntza heterogeneoa duen udalerria da, non garai, tipologia eta egitura-sistema ezberdinetako eraikinak elkarrekin bizi diren. Horietako askok egurrezko egitura osoa edo zati bat dute, bereziki alde zaharretan eta auzo historikoetan.

Egurra material noblea eta berriztagarria da, mendeetan zehar gure arkitektura tradizionalaren oinarria izan dena. Hala ere, bere erabilerak mantentze, kontrol eta prebentziozko kontserbazioaren inguruko ardura eskatzen du, modu desegokian erabiliz gero xilofagoen erasoen aurrean zaurgarria izan baitaiteke.

Lehen fase honen helburua udalerriko egurrezko egitura osoa edo partziala duten eraikin guztiak identifikatzea izan da, haien kokapenaren eta egoeraren arabera sailkatzea, eta termitak agertzeko edo hedatzeko arriskua handitzen duten faktoreak ebaluatzea. Lortutako informazioa oinarri izango da etorkizuneko kontrol eta mantentze-jarduerak planifikatzeko eta baita ikuskapen-periodikoetarako protokoloak ezartzeko ere.

2. Erabilitako metodologia

Lana dokumentazio-iturriak eta lan saio zuzenak uztartuz garatu da. Lehenik eta behin, udal-inbentarioak, katastroak, hirigintza-planak eta eraikuntza-ondarearen erregistroak aztertu dira, egurrezko eraikinen presentzia handiena duten eremuak identifikatzeko.

Ondoren, behatze eta azterketa bisualeko kanpaina egin da, auzoak banan-banan bisitatuz eta, bai eraikuntza-tipologia, bai inguruneko baldintza higrometrikoak dokumentatuz. Eraikinak zona homogeneotan taldekatu dira, hezetasunarekiko esposizioa, ur-ibilgu edo lorategietatik hurbiltasuna, aurreko infestazioen aztarnak eta cebo-sistema edo babes kimikoak erabilitako tratamenduak kontuan hartuta.

Fase honen emaitza arriskuaren hasierako kartografia bat da, non udalerriko termiten presentzia posibleagoa den eremuak grafikoki irudikatzen diren. Mapa honek ez du infestazio aktiboen kasu zehatzik adierazi nahi, prebentziozko kudeaketarako tresna bat izan nahi du, bai teknikariei bai partikularrei eraikinen kontserbazioan orientazioa eskaintzeko.

3. Eremuka identifikazioa eta sailkapena

Eibarko udalerria azterketa-eremu edo sektore ezberdinetan banatu da, hiri-morfologiaren eta nagusi den eraikuntza-motaren arabera. Guztira 19 talde identifikatu dira, eraikin isolatuak aparte. Azpimarratzekoa da hiriaren kanpoko baserririk ez dela azterketan sartu.

Sailkapen honek etorkizuneko jarduketak lehentasunaren arabera ordenatzeko eta bai udal ikuskapen posibleak bai jabeei eta erkidegoei zuzendutako sentsibilizazio-kanpainak bideratzeko aukera emango du.

4. Aztertutako arrisku-faktoreak

Mapak ingurumen eta eraikuntza parametro ezberdinak integratzen ditu, termiten presentzia izateko probabilitatean zuzenean eragiten dutenak:

• Hezetasun handiko edo aireztapen txikiko eremuak, hala nola beheko solairuak, sotoak edo lurrarekin kontaktuan dauden guneak.
• Aurretiko erasoen historia hurbileko eraikinetan, txosten tekniko edo tratamendu erregistratuen bidez frogatua.
• Eraikinaren kontserbazio-egoera orokorra.
• Ingurune hurbileko ezaugarriak, hala nola landaredia, lorategiak edo errekak.

Faktore horien konbinazioak arrisku-maila erlatiboa ezartzea ahalbidetzen du, eta hori islatu da planoan.

5. Egurra material gisa eta mantentze-lanaren garrantzia

Ikerketa honetan zehar, puntu garrantzitsu bat azpimarratu nahi izan dugu: termiten presentzia ez da egurraren erabileraren aurkako argudio bat. Modu tekniko eta egokian erabilita eta behar bezala mantenduta, egurrak portaera estruktural bikaina, ingurumen-inpaktu txikia eta iraupen handia eskaintzen ditu.

Termitek ez dute egurra erasotzen berez, baizik eta ingurumen-baldintza egokiak eta mantentze faltak eragiten dutelako. Aireztapen zuzena, hezetasunaren kontrola, egituretan egindako berrikuspenak eta babes-tratamendu egokia neurri nahikoak dira egurrezko egitura baten bizitza luzea bermatzeko.

Gure estudiotik egurraren erabilera defendatzen dugu bai arkitektura garaikidean bai tradizionalean, iraunkortasuna eta segurtasuna uztartzen dituzten soluzio teknikoen alde eginez, jarraipen zorrotz eta profesional batekin lagunduta.

6. Ikuskapen bisualak eta hurrengo faseak

Termiten Maparen lehen fase honek epe luzerako jarraipen eta kontrol programaren oinarriak ezartzen ditu. Etorkizuneko faseetan, arriskutsutzat identifikatutako eraikinen ikuskapen zehatzagoak egitea aurreikusten da, kolonia aktiboen benetako presentzia egiaztatzeko eta esku-hartze egokienak zehazteko.

Gainera, gure estudioan ikuskapen bisual eta aholkularitza tekniko zerbitzuak eskaintzen ditugu, egurrezko egituren egoera ebaluatu nahi duten jabe, erkidego edo erakunde publikoentzat. Ikuskapen hauek hondatze goiztiarrak detektatzea, prebentziozko jarduketak planifikatzea eta kalte larriagoak saihestea ahalbidetzen dute.

Ondorioa

Azken finean, proiektu honek Eibarko eraikitako ondarearen kudeaketa arduratsu eta jasangarri baterantz emandako lehen urratsa ordezkatzen du, ezagutzan, prebentzioan eta mantentzean oinarritua. Egurra gure arkitektura identitatearen parte da, eta merezi du hiria eraikitzeko erabilitako ardura berarekin zaindua izatea. Termiten Maparen lehen fasearekin ondare hori babestu eta denboran iraunarazteko prozesua abiarazten dugu.